IV.MURAT

IV. Murat, (Osmanlı Türkçesi: مراد رابع Murād-i rābi‘)(d. 27 Temmuz 1612-ö. 8 Şubat 1640) 17. Osmanlı padişahıdır. 1623 ile 1640 yılları arasında hüküm sürmüştür. I. Ahmet'in Kösem Sultan'dan olan oğludur. Amcası I. Mustafa'nın yerine 11 yaşında tahta geçmiştir. Ölümüne şahit olduğu Genç Osman'nın etkisinde kalmıştır.

Yenilik yanlısı bir padişahtı. Kişisel yapısı güçlü, yakışıklı aynı zamanda çok çabuk sinirlenen birisiydi. Tahta geçtiğinde hazine boş idi. Ancak kendisi devlet işlerini düzene sokarak hazineyi ağzına kadar doldurmuştur. Fiziki yapısı itibariyle çok güçlü idi. 200 okkalık (yaklaşık 260 kg) gürzleri tek eliyle dahi rahatlıkla kaldırabildiği, hızla giden bir attan diğer bir ata atlayabildiği ve attığı okun tüfek mermisinden uzağa düştüğü kaynaklarda yazılıdır. Babası I. Ahmet'in Sultanahmet Camii'ndeki türbesine defnedilmiştir. İlk yılları [değiştir]

Saltanatının ilk yıllarında devleti annesi Kösem Sultan ve Sadrazam Kemankeş Ali Paşa yönetmiştir. Bu dönem karşıklık içinde geçmiştir. Erzurum'da Abaza Mehmet Paşa, Bağdat'ta Bekir Subaşı ayaklanmıştır. Bu durumdan faydalanan Safeviler Irak'ı ve Doğu Anadolu'yu ele geçirmiştir. IV. Murat yirmi bir yaşından sonra ülkeyi kendi başına yönetmeye başlamıştır.

Yönetimi [değiştir]

Yönetimi ele aldıktan sonra ilk işi ülkedeki yolsuzluklara ve ayaklanmalara karşı mücadele etmek oldu. İstanbul'da İçki içilen yerleri ve kahveleri kapattı. Tütünü yasakladı. Bu yasaklara uymayanların öldürülmesini emretti. Geceleri kılık değiştirerek İstanbul'da teftişlere çıktı ve bu teftişler sırasında yasaklara uymayanları öldürttü. Bu yolla asayişi sağladı.

Askeri başarıları [değiştir]

IV. Murat muharebe alanında ordularına kumandanlık yapan son Osmanlı padişahıydı. 1635'de Safevilere karşı Revan seferine çıktı. Kars'ı geçerek Revan'ı kuşattı. On gün sonunda kale komutanı teslim oldu. Daha sonra Tebriz'i ele geçirdi. Bu bölgelerde kazandığı büyük zaferlerde o topraklar üzerinde bulunan müslüman aşiretlerin rolü yadsınamaz. Talos Aşireti, Dandar Aşireti, Beskan Aşireti gibi nüfuzlu topluluklar askeri yardım anlamında büyük destekleri oldu. 1638'de büyük bir ordu ile Bağdat seferine çıktı. Kırk gün süren bir kuşatmadan sonra şehri ele geçirdi. 1639 yılında İstanbul'a dönmek için yola çıktı. Sadrazam Kemankeş Kara Mustafa Paşa İran elçisiyle Kasr-ı Şirin Antlaşması'nı imzaladı. Bu dönemde dört kardeşinin üçünü öldürttü.

Ölümü [değiştir]

IV. Murat 1640 yılında 27 yaşında kimi kaynaklara göre damla hastalığından, kimilerine göreyse sirozdan ölmüştür.

Popüler Kültürde IV. Murat [değiştir]

* Yönetmenliğini Mustafa Altıoklar'ın yaptığı İstanbul Kanatlarımın Altında (1996) filmi IV. Murat döneminde geçmektedir. IV. Murat'ı Burak Sergen canlandırmıştır.
* TRT yapımı IV. Murat (1980) adlı tv dizisinde Cihan Ünal tarafından oynandı.

Döneminin olayları [değiştir]

Hezarfen Ahmet Çelebi, O'nun zamanıda yaşamış ve İstanbul'un Avrupa yakasından Asya yakasına kanatla uçmuş ve bu alanda dünyada bir ilk olmuştur. Yine Lagari Hasan Çelebi de o zamanda yaşamış ve tarihin kaydettiği ilk roketi icad etmiştir. Dünyanın ilk denizaltısı da yine IV. Murat zamanında Osmanlılar tarafından yapılmıştır